پیگمالیون و اصل مدیریتی

این یک افسانه یونانی است: «پیگمالیون»، مجسمه سازی از قبرس بود. زمانی او مجسمه یک زن را ساخت و شیفته اثر خود شد آن قدر که او را می پرستید. سرانجام، مجسمہ بی جان، تحت تأثیر پیگمالیون زنده شد و آن دو با یکدیگر ازدواج کردند. امروزه «پیگمالیون»، نه فقط یک شخصیت خیالی در یونان باستان، که یک اصطلاح روانشناسی و مدیریتی است. خلاصه اصل پیگمالیون در روانشناسی این است: افراد تمایل دارند در نظر دیگران، توانمند جلوه کنند و در عمل نیز ثابت کنند که توانمند هستند. آنها تمایل دارند انتظاراتی که دیگران از ایشان دارند را برآورده کنند تا تصویر ذهنی دیگران نسبت به آنان، مثبت باشد. این اصل در مدیریت این گونه عملیاتی می شود:

در مرحله اول، یک مدیر باید کارمندانش را به عنوان نیروهایی که توانمند هستند به رسمیت بشناسد و با آنان همانند نیروهای حرفه ای و کارآمد رفتار کند. اگر تصور مدیر از کارمندانش این باشد که با یک عده انسان ضعیف و بی عرضه طرف است، ناخودآگاه از آنها در حد انسان های ضعیف و بی عرضه انتظار خواهد داشت. یک بار از تعدادی دانش آموز، تست هوش گرفتند و چند نفر از آن ها را که برنده نشده بودند» به عنوان دانش آموزانی با IQ بالا به معلمانشان معرفی کردند. نوع نگاه معلمان آنها به این دانش آموزان و رفتار جدیدی که با آنها در پیش گرفتند، باعث رشد عملکرد دانش آموزان شد در حالی که برندگان واقعی پیشرفتی را شاهد نبودند.

مدیر نیز باید کارمندان خود را همچون نیروهایی کارآمد به رسمیت بشناسد و بر این اساس با آنها رفتار کند. در مرحله دوم، مدیر باید این نگاه را به کارمندانش منتقل کند و سطخ بالای انتظاراتش از آنان را صراحتا بیان کند. اگر بخواهیم یک مثال بسیار ساده را مطرح کنیم، می توانیم یک کارگاه را تصور کنیم که هر کارگر در طول روز، ده واحد از یک محصول را تولید می کند. اگر مدیر به کارگرش بگوید: «تو آنقدر توانمند هستی که می توانی در روز سیزده واحد بسازی و من هم از تو چنین انتظاری دارم.)، به احتمال قوی، میزان تولید کارگر، از ده واحد کنونی فراتر می رود، حتی اگر به سیزده واحد هم نرسد. فراموش نکنیم که اکثر انسان ها، توانمندی هایی بیشتر از آنچه بروز می دهند دارند؛ هنر یک مدیر این است که این توانمندیها را حتی المقدور، از قوه به فعل درآورد و تقویت کند؛ پیگمالیون»، یکی از راههای رسیدن به این مهم است.

منبع: درون تو طلاست – مسعود لعلی – انتشارات پندار تابان